بررسی نقش سیاق در کتاب وجوه قرآن تفلیسی (6واژه اول

پایان نامه
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
  • نویسنده مریم فاتحی پیکانی
  • استاد راهنما اعظم پرچم
  • سال انتشار 1390
چکیده

دانش وجوه قرآن از شاخه های علم لغت و تفسیر قرآن است که به بررسی دلالت های متعدد واژگان در بافت کلام وحیانی قرآن می پردازد، و از همان ابتدای ظهور اسلام، بخش مهمی از تلاش صحابه و تابعین برای کشف معانی واژگان قرآن و ترکیبهای آن بوده است؛ از این رو توجه به این پژوهش کهن، در شناخت معانی کلمات قرآن ضرورت دارد؛ البته این توجه به معنای پذیرفتن کامل یا اصالت بخشیدن به طور تام به این دانش نیست؛ زیرا صحت و سقم معانی وارده در این دانش باید براساس سیاق آیات و تفاسیر مختلف مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد. تحقیق حاضر سعی دارد بااستفاده از سیاق آیات و دیگر قراین فهم آیات، شش واژه از ابتدای کتاب وجوه قرآن تفلیسی را نقد و ارزیابی کند؛ تلاش بر این است که پس از بیان حقیقت لغوی این شش واژه، صحت و سقم وجوه معانی و مصادیق واژه های آخره، آل، آیه، أحد، أحزاب، أخ در سیاق آیات قرآن، مورد پژوهش و ارزیابی قرار گیرد تا میزان توجه تفلیسی به قرائن درون متنی و برون متنی آیات به ویژه سیاق آیات مشخص گردد، و نیز میزان توجه مفسران به بافت آیات ذیل واژهای مزبور بیان گردد.از نتایج مهم این پژوهش می توان به موارد زیر اشاره کرد: -سیاق به عنوان امری معنوی، حاصل از فضای ذهنی در ارتباط با قراین لفظی و معنوی آیات (آیات دیگر، روایات، داستان، سبب نزول) در شناخت وجوه مصادیق واژه های به کار رفته در کتب وجوه موثرند. - با توجه به آثار قرآن پژوهان پیشین در زمینه وجوه و نظایر یعنی واژگان همنام و چند معنا و تأکید آنان بر نقش قرائن و سیاق، می‏توان گفت، اقدام منسجم و نظام مندی در زمینه روابط معنایی واژگان قرآنی صورت نگرفته است؛ به طوریکه در برخی موارد، معنای ارائه شده در کتاب وجوه قرآن، کاملا براساس سیاق آیات است و در موارد دیگر، به مصداقی از معنای واژه اشاره کرده است که با استفاده از سیاق آیه فهمیده می شود که معنای تمام وکامل واژه نیست و شامل مصادیقی است که در کتب تفاسیر وارد شده است.

منابع مشابه

نقش سیاق در اختیار وجوه قراءات

سیاق یکی از قرینه‌های اساسی فهم واژگان و ترکیب‌های متن است که مفسران قرآن کریم در فهم مراد آیات به آن توجه داشته‌اند.دقت در معنای لغوی «سیاق» که به معنای تتابع، اتصال و انتظام است، نشان می‌دهد که سیاق کلام تتابع کلمات، جملات و آیات و اتصال و انتظام‌ آن‌ها برای رساندن معناست؛ به همین دلیل در تفسیرها به این اتصال و انتظام برای بیان معانی کلمات، آیات، جمله‌ها، تعیین مرجع ضمیر، مکی و مدنی بودن سور ...

متن کامل

برسی تطبیقی سه کتاب الاشباه و النظایر مقاتل بن سلیمان،وجوه القرآن نیشابوری وجوه قرآن تفلیسی

برای نزدیکتر شدن بیشتر به مفاهیم قرآن، باید دانست که بسیاری از کلمات، گذشته از معنای ابتدایی و اساسی، در ترکیبات و حوزه های مختلف، وجوه و چهره های گوناگونی به خود می گیرند و نمی توان همه جا این کلمات را به یک وجه معنی کرد. سه کتاب «الاشباه و النظایر» مقاتل بن سلیمان ، «وجوه قرآن» تفلیسی و «وجوه القرآن» نیشابوری در زمینه ی وجوه مختلف واژگان قرآن نوشته شده اند. در این سه کتاب وجوه واژه ها در خلال...

15 صفحه اول

روش‌شناسی «وجوه القرآن» ابوالفضل تفلیسی

در قرآن کریم بسیاری از کلمات، تحت تأثیر بافت(سیاق) و همنشینی با واژگان دیگر، از معنای وضعی، لغوی و معجمی، عدول کرده، وجوه و معانی دیگری را ارائه می­دهد. تا جایی­که مدلولات آنها از معنای معجمی انحراف پیدا کرده و معانی جدیدی را با خود حمل می­کند. لذا مقصود از «وجوه» دلالت­ها و معانی متعددی است که برای یک کلمه در موقعیت­های گوناگون و بافت­های لفظی، موقعیتی، زمانی، فرهنگی، دینی و... بیان می­گردد. د...

متن کامل

نقش سیاق در اختیار وجوه قراءات

سیاق یکی از قرینه های اساسی فهم واژگان و ترکیب های متن است که مفسران قرآن کریم در فهم مراد آیات به آن توجه داشته اند.دقت در معنای لغوی «سیاق» که به معنای تتابع، اتصال و انتظام است، نشان می دهد که سیاق کلام تتابع کلمات، جملات و آیات و اتصال و انتظام آن ها برای رساندن معناست؛ به همین دلیل در تفسیرها به این اتصال و انتظام برای بیان معانی کلمات، آیات، جمله ها، تعیین مرجع ضمیر، مکی و مدنی بودن سور و...

متن کامل

سیاق ­در قرآن

چکیده یکی از قرائنی که در فهم آیات قرآن کریم و پی­بردن به مقصود خداوند نقش دارد، قرینه سیاق یا دلالت سیاق است. برخی اهمیت آن را تا حدی می­دانند که گفته­اند دلالت سیاق از بزرگ­ترین قراینی است که بر مراد متکلم دلالت دارد؛ هر که آن را نادیده انگارد، در دیدگاه خود گرفتار خطا خواهد شد. با این حال در تعریف و حدود و شرایط قرینه سیاق در علومی که بایسته طرح این موضوع در آن علوم است، به صورت روشن نقد و ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023